Eén kilo vet: 9.000 of 7.777 kcal?

Bij afvallen draait het simpelweg om meer calorieën verbranden dan via de mond naar binnen komen. Nu levert vet de meeste energie en is in verzadigde vorm ook nog eens slecht voor je gezondheid. Maar er is iets vreemd met vet aan de hand wat veel sporters en soms zelfs voedingsdeskundigen niet weten. Bij een vergelijking tussen een kilo vet eten of een kilo lichaamsvet verbranden kom je niet op dezelfde hoeveelheid calorieën uit. Het raadsel verklaard!

De menselijke motor

De brandstof van het menselijk lichaam is voeding. Rijden de meeste auto’s meestal maar op één soort brandstof, de mens kent er vier. Vetten, koolhydraten, eiwitten en alcohol leveren allemaal energie. Alcohol is een wat vreemde eend in de bijt, omdat het een stof is die niet noodzakelijk is, geen nuttige voedingsstoffen bevat, maar wel flink wat energie kan leveren. Eén gram alcohol levert je 7 kcal op. Aangezien de alcoholconsumptie van sommige mensen fors kan zijn kan het leerzaam zijn dat in kaart te brengen. Wat dan blijkt is dat flink wat biertjes of wijntjes een groot deel van de dagelijks energiebehoefte kunnen dekken en dat moet ze toch hopelijk aan het denken zetten. Feitelijk zou ook creatine aan het lijstje moeten worden toegevoegd, want ook creatine levert een bepaalde hoeveelheid energie.

Eén kg vet levert 9.000 kcal

Ook eiwitten kunnen energie leveren, maar daarvoor is deze bouwstof eigenlijk niet bedoeld. Eiwitten leveren gemiddeld per gram zo´n 4 kcal. Bij de koolhydraten, die met de vetten de echte brandstoffen vormen, komt de energiewaarde ook op 4 kcal uit. Koploper en het meest energierijk zijn de vetten. Iedere doorgeslikte gram vet levert je lijf 9 kcal. Al rekenend is simpel vast te stellen dat een kilootje vet je energiebalans ruim 9.000 kcal in de plus zal zetten. Als je het Voedingscentrum mag geloven komt deze hoeveelheid kcal overeen met 4,5 maal de dagelijkse hoeveelheid van een gemiddelde vrouw (2.000 kcal/dag) en 3,6 maal die van de gemiddelde man (2.500 kcal/dag). Kortom, je kunt op dat kilootje wel een paar daagjes vooruit, energetisch gezien.

Eén kg lichaamsvet verliezen kost 7.777 kcal

Nou is die input van energie steeds meer een probleem in de meeste Westerse landen. Mensen eten teveel (in verhouding tot wat ze bewegen) en vaak te vet, vooral verkeerd (verzadigd) vet; zie ook [Vitale en Fatale vetten]. Overgewicht neemt steeds meer epidemische vormen aan en steeds meer mensen willen afvallen en zoeken daarvoor fitnesscentra op. Vaak wordt gezondheidsverbetering genoemd als motief, maar de zwembandjes kwijt raken is vaker de echte reden. De vraag dient zich aan hoeveel kcal je in het rood moet zien te komen om één kg lichaamsvet kwijt te raken? Je zou denken dat je daarvoor ook 9.000 kcal moet inleveren, maar dat is gelukkig niet waar. Om één kg vetvolle massa te verliezen dien je 7.777 kcal in de min te komen en dat scheelt je toch maar mooi 1.223 kcal. Nu zul je wellicht afvragen hoe dat mogelijk is? Dat komt omdat vetweefsel voor 87% uit lipiden, de bouwstenen van vet, bestaan. Andersom geldt het ook, als je in een week 7.777 kcal in de plus staat dan zit er een kilootje vet bij.

Soms is rood staan wel prettig

Door dagelijks zo’n tot 1.111 kcal in het rood te staan kom je uit op een wekelijkse energieschuld van 3.888 tot 7.777 kcal. Dit komt overeen met een halve tot een hele kg vetverlies. Geadviseerd wordt om niet meer dan een halve tot maximaal een kilo gewicht per week te verliezen, omdat dit anders ten koste gaat van nuttige spiermassa dat zorgt dat je ruststofwisseling op peil blijft. Dat is ook de reden dat krachttraining in een afvalprogramma eigenlijk niet mag ontbreken.

Wel effe relativeren

Het is natuurlijk aardig om bepaalde zaken heel precies te meten en hopen dat het iets voorspelt. In de praktijk pakt het vaak anders uit. Er zit natuurlijk variatie in de verschillende meetmethoden en ook…..in mensen. Daarom is het goed veel kennis van zaken te hebben, zo goed mogelijk te meten maar vooral te weten wat dat voor de praktijk betekent. Het is net als met de eurocenten: alles precies berekenen, maar aan de kassa afronden.